Кантроль пітной вады на адпаведнасць якасці і нарматывам бяспекі

Вытворчы кантроль якасці пітной вады ў сістэме Міністэрства жыллёва-камунальнай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь ажыццяўляецца ў мэтах падачы насельніцтву вады:

  • бяспечнай ў эпідэмічных адносінах;
  • бясшкоднай па хімічным складзе;
  • бяспечнай па радыяцыйным паказчыках;
  • са спрыяльнымі органалептычнымі ўласцівасцямі.

Вытворчы кантроль якасці пітной вады на прадпрыемствах жыллёва-камунальнай гаспадаркі ажыццяўляецца згодна з рабочай праграме вытворчага кантролю якасці пітных вод, ўзгодненай з тэрытарыяльнымі органамі дзяржаўнага санітарнага нагляду.

Арганізацыя, якая ажыццяўляе эксплуатацыю сістэмы водазабеспячэння, у адпаведнасці з рабочай праграмай пастаянна кантралюе якасць вады ў месцах водазабору, перад паступленнем у размеркавальную сетку, а таксама ў кропках водоразбора вонкавай і ўнутранай вадаправоднай сеткі.

Вызначэнне якасці пітной вады і адпаведнасць яе паказчыкаў нарматывам бяспекі праводзяць хіміка-бактэрыялагічныя лабараторыі. Адбор пробаў вады для аналізу праводзяць у адпаведнасці з патрабаваннямі дзяржаўных стандартаў.

Колькасць і перыядычнасць адбору пробаў вады для лабараторных даследаванняў

Крыніца водазабеспячэння (аб’ект даследавання)Віды паказчыкаўКолькасць спроб на працягу аднаго года, не менш
Мікрабіялагічныя4 разы ў год (па сезонах)
 Паразіталагічныя4 разы ў год (па сезонах)
 Падземныя крыніцы (артэзіянскія свідравіны)Органалептычныя4 разы ў год (па сезонах)
 Абагульненыя паказчыкі4 разы ў год (па сезонах)
 Хімічныя (неарганічныя і арганічныя рэчывы)1 раз у год
 Радыялагічныя 1 раз у год

Бяспеку пітной вады ў эпідэмічных адносінах вызначаецца адсутнасцю ў ёй хваробатворных бактэрый, вірусаў і найпростых мікраарганізмаў, яе адпаведнасцю нарматывам па мікрабіялагічных і паразіталагічных паказчыках.

Пры даследаванні мікрабіялагічных паказчыкаў якасці пітной вады ў кожнай спробе праводзіцца вызначэнне тэрматалерантных каліформных бактэрый, агульных каліформных бактэрый, агульнага мікробнага ліку. Парадак даследавання іншых нарміруемых мікрабіялагічных паказчыкаў вызначаецца пры складанні рабочай праграмы вытворчага кантролю якасці вады.

Даследаванні пітной вады на наяўнасць патагенных бактэрый кішачнай групы і энтэравірусы праводзіцца таксама па эпідэміялагічных паказаннях па рашэнні тэрытарыяльнага органа санітарнага дзяржнагляду.

Бясшкоднасць пітной вады па хімічным складзе вызначаецца яе адпаведнасцю нарматывам па:

  • абагульненым паказчыкам і зместу шкодных хімічных рэчываў, якія найбольш часта сустракаюцца ў прыродных водах на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, а таксама рэчываў антрапагеннага паходжання, якія атрымалі глабальнае распаўсюджванне;
  • зместу шкодных хімічных рэчываў, якія паступаюць і ўтвараюцца ў вадзе і працэсе яе апрацоўкі і сістэме водазабеспячэння;
  • зместу шкодных хімічных рэчываў, якія паступаюць у крыніцы водазабеспячэння ў выніку гаспадарчай дзейнасці.

Спрыяльныя органалептычныя ўласцівасці пітной вады (пах, прысмак, каляровасць, мутнасць) вызначаюцца яе адпаведнасцю нарматывам.

Не дапускаецца прысутнасць у пітной вадзе адрозных няўзброеным вокам водных арганізмаў і павярхоўнай плёнкі.

Радыяцыйная бяспека пітной вады вызначаецца яе адпаведнасцю нарматывам па радыёлагічных паказчыках – агульная α і β актыўнасць. Ідэнтыфікацыя прысутных у вадзе радыенуклідаў і вымярэнне іх індывідуальных канцэнтрацый праводзіцца пры перавышэнні нарматываў агульнай актыўнасці.

Пералік кантралюемых паказчыкаў якасці вады і іх гігіенічныя нарматывы

Найменне паказчыкаАдзінка вымярэнняНарматыў,
не больш за
Мікрабіялагічныя і паразіталагічныя
Тэрматалерантныя каліформныя бактэрыіЛік бактэрый у 100 см3Адсутнасць
Агульныя каліформныя бактэрыі Лік бактэрый у 100 см3 Адсутнасць
Агульны мікробны лікЛік бактэрый якія ўтвараюць калоніі у 1 см3Не больш 50
КаліфагіЛік бляшкаўтваральных адзінак (БОЕ) у 100 см3 Адсутнасць
Споры сульфітрэдукуючых кластрыдыйЛік спор у 20 см3 Адсутнасць
Цысты лямблійЛік цыст у 50 дм3 Адсутнасць
Органалептычныя
Пахбалы2
Прысмакбалы2
Каляровасцьградусы20 (35)
Мутнасць ЕМФ (адзінкі мутнасці па фармазіну)
ці мг/л (па кааліне)
2,6 (3,5)
1,5 (2)
Абагульненыя паказчыкі
Вадародны паказчыкадзінкі рНу межах 6-9
Агульная мінералізацыя (сухі астатак)мг/дм31000 (1500)
Калянасць агульнаяммоль/дм37,0 (10)
Акісляльнасць перманганатнаямг/дм35,0
Нафтапрадукты, сумарнамг/дм30,1
Павярхоўна-актыўныя рэчывы (ПАР), аніёнаактыўныямг/дм30,5
Фенольны індэксмг/дм30,25
Хімічныя (неарганічныя і арганічныя рэчывы)
Алюміній (AI-3+)мг/дм30,5
Барый (Ва2+)мг/дм30,1
Берылій (Ве2+)мг/дм30,0002
Бор (В, суммарно)мг/дм30,5
Жалеза (Fe, суммарна)мг/дм30,3 (1,0)
Кадмій (Сd, суммарна)мг/дм30,001
Марганец (Мn, суммарна)мг/дм30,1 (0,5)
Медзь (Сu, суммарно)мг/дм31,0
Малібдэн (Мо, суммарно)мг/дм30.25
Мыш’як (Аs, суммарно)мг/дм30,05
Нікель (Ni, суммарно)мг/дм30.1
Нітраты (по N03-)мг/дм345
Ртуць (Hg, суммарно)мг/дм30,0005
Свінец (РЬ, суммарно)мг/дм30,03
Селен (Se, суммарно)мг/дм30,01
Стронцый (Sr2+)мг/дм37,0
Сульфаты (SO42-)мг/дм3500
Фтарыды (F)мг/дм31,5
Хларыды (Сl)мг/дм3350
Хром (Сг6+)мг/дм30,05
Цыяніды (CN)мг/дм30,035
Цынк (Zn2+)мг/дм35,0
γ-ГХЦГ (ліндан)мг/дм30,002
ДДТ (сума ізамераў)мг/дм30,002
2,4-Дмг/дм30,03
Радыёлагічныя
Агульная α-радыеактыўнасцьБк/дм30,1
Агульная β-радыеактыўнасцьБк/дм31,0
Заўвага: Велічыня нарматыву, указаная ў дужках, можа быць устаноўлена па пастанове галоўнага дзяржаўнага санітарнага ўрача адпаведнай тэрыторыі для канкрэтнай сістэмы водазабеспячэння на падставе ацэнкі санітарна-эпідэміялагічнай абстаноўкі ў населеным пункце і ужываемай тэхналогіі водападрыхтоўкі.